Nu we wat langer in Boquete verblijven maken we kennis met meer mensen die hier wonen of hier voor langere tijd zijn. En pratend met lokalen en buitenlanders zien we hier ontwikkelingen waar we ons zorgen over maken. Het is een prachtige omgeving met een goed, koel klimaat. Het is derhalve erg populair bij gepensioneerden. En dat trekt weer projectontwikkelaars, investeerders en anderen die hier een graantje mee willen pikken. Want Boquete is Booming Business! Logisch, maar we zijn benieuwd naar hoe het zich gaat ontwikkelen, en daar maken we ons enigzins zorgen over.

Tom heeft land gekocht
Naast ons in ons huisje zat Tom. Een makelaar die recentelijk heeft geïnvesteerd in een behoorlijk lapje grond: 200 hectare! In Boquete moet soms al 50 tot 100 dollar per m² worden betaald. Toms land ligt echter ver van Boquete en alle andere voorzieningen vandaan, dus was het voor 35 cent per m² te koop. Maar wat een prachtig land, deels begroeid met lage struiken en gebruikt voor vee. Maar ook deels met dicht bos begroeid en doorkruist door een helder beekje en grenzend aan een grotere rivier. Onvoorstelbaar dat je zo op je eigen land kan gaan hiken en zwemmen. Tom weet nog niet precies wat hij er mee gaat doen. Wellicht wat stukken verkopen als bouwkavel, of hij gaat vee houden of teak bomen planten. Maar er zijn geen regels. Als hij dus wil kan hij al het bos neerhalen en het gaan bebouwen. Als dat klopt geeft de Panameese regering zo dus grote stukken natuur in handen van buitenlandse investeerders. Neem een virtuele tour over zijn land in ons fotoalbum van Toms land.

Reg doet het wat minder groot
We ontmoetten ook Reg. Hij doet het wat minder groot en op een andere manier. Hij heeft een stukje land gekocht, voorheen deel van een koffieplantage. Het ligt wat dichter bij Boquete en was al voorzien van electriciteit en water. Hij gaat er een huis bouwen en hoopt dat daarna te verkopen. Binnenkort kan hier dus een prachtig huis met leuke tuin gekocht worden voor ongeveer 200 a 250 duizend dollar. Veel haast heeft hij niet, want de grond is binnen het jaar qua prijs al verdubbeld. Maar als het aanslaat gaat hij daarna door met de grond ernaast, die hij al gekocht heeft. Foto´s van zijn land en andere nieuwe algemene foto´s van Boquete zijn toegevoegd aan het Boquete album.

De gevolgen voor Boquete en zijn bewoners
Tom en Reg zijn niet de enigen. Sterker, dit zijn nog maar kleine jongens. Er is een hele vallei (Valle Escondido) omgebouwd tot een resort, inclusief golfbaan. En zo zijn er nog een paar grote projecten in aanbouw. Vijf jaar geleden waren er nog geen auto´s in het dorp en nu staat het centrum vol met grote 4WD auto´s. Boquete is booming, en er komt uiteraard veel geld binnen. Maar wij vragen ons een beetje af of dit niet verschrikkelijk de verkeerde kant op gaat. Jongens als Tom en Reg kan je daar niet de schuld van geven. Dat zijn gewoon hard werkende mannen die hun kans grijpen. Maar wij vrezen dat de Panamese regering hier geen enkele grip meer heeft op de ontwikkelingen. Zo wordt Boquete geroemd om zijn omliggende natuur, maar die zal steeds meer verdwijnen. Ook veel koffieplantages zullen verdwijnen en daarmee werkgelegenheid voor de armste bevolkingsgroep, de indianen. En door de enorme belangstelling vanuit het buitenland stijgen de prijzen van grond en goederen tot onbereikbare hoogtes voor deze zelfde bevolkingsgroep. Ook de charme van het dorp staat op de tocht, want hoeveel buitenlandse (voornamelijk Amerikaanse) gepensioneerden kan dit dorp aan? Velen spreken geen Spaans, rijden rond in grote 4WD auto´s met getint glas, groeten niet naar lokalen, gaan naar hun eigen restaurants, bars en deli-shops. Allemaal hun goede recht, maar wij vrezen voor Boquete, zijn oorspronkelijke bevolking en de omliggende natuur.

FightClub starring Ngöbe-Buglé indianen
En als we het dan toch over de armste bevolkingsgroep hebben, op zondag vormen ze een plaatselijke attractie. In een steegje vlak bij ons hostel drinken ze zich totaal lam en gaan dan met elkaar op de vuist. Niet omdat ze ruzie hebben, maar net zoals in de film FightClub gewoon voor de lol. Ze vragen aan de ander of die wil vechten, en dan wordt er gebokst. Gelukkig zijn ze vaak zo bezopen dat het bij wat bloedlippen en blauwe ogen blijft. En regelmatig stopt het gevecht omdat de benen van één van de boksers zijn eigen gewicht niet meer kan houden. Wij vonden het een zielig geheel. Het weinige geld dat ze verdienen wordt hier verzopen. En het boksen is volgens ons voor hen een goedkoop en spannend tijdverdrijf. Het grappige was dat de sfeer er absoluut niet agressief was. Op de foto zie je mij met een jongen in gesprek. Ik zou er een spannend verhaal over kunnen vertellen, want het lijkt alsof hij met me wil boksen. Maar dat was absoluut niet zijn intentie, hij was gewoon aan het uitleggen wat er allemaal gebeurde daar op straat. Foto´s en een filmpje staan in het Fightclub starring Ngöbe-Buglé indianen album

Ook nog de natuur in geweest
Met Feliciano, lokale gids, oefenen wij ons Spaans, en hij zijn Nederlands. Hij vindt Nederlanders GEWELDIG! Ze zijn allemaal aardig. We zijn met hem mee geweest op zoek naar zijn machete die hij op een andere tocht was verloren. Zonder hem een cent te hoeven betalen zijn we dus met hem het Nationaal Park Volcán Barú in gegaan. En het is een gids zoals je je dat wenst: veel kennis over de omgeving, natuur en ontwikkelingen. Hij legde uit over de verschillende bomen en houtsoorten. In het park mag niet meer gekapt worden, maar vlak voor het verbod zijn snel nog vele bomen gekapt. Die liggen er nu al 50 jaar (!), maar het hout is zo hard dat het er nog steeds ligt. We zagen een paar kleine vogels en de sporen van een puma. Het is het gebied van de Quetzal, een prachtige vogel met een enorm lange staart. Maar we zijn daarvoor niet in het juiste seizoen. Over ongeveer een maand komen de vruchten aan de bomen en dan komen de vogels en zelfs apen weer deze kant op. Meewandelen kan in het fotoalbum van Parque Volcán Barú. Met Feliciano zijn we ook nog naar de Thermales geweest. Een lap grond waar heet tot heel heet water de grond uit komt en waar wat primitieve baden van zijn gebouwd. Het was zweten, zie het fotoalbum van de Thermales.

Verdere plannen
Het is mooi geweest in Boquete. We gaan (hoogst waarschijnlijk) morgen verder naar Panama City. Van de frisse berglucht wordt dat een schok, Panama City schijnt heet te zijn… Maar we zijn erg benieuwd naar het Panama Kanaal!

groeten,
Bas en Eelco